TLOS ÖREN YERİ
Tlos Antik Kenti, eski adı ile Düver. Anadolu’da her bir adım eski bir kent eski bir yaşam öyküsü. Tepe bir noktada yer alan bu ören yerinden aşağılara doğru bakmak oldukça keyifli. Lykia yazıtlarında kentin ismi Tlawa olarak geçmekte olan Tlos gezimizi oldukça uzun tuttuk. Burası ile ilgili detaylara da fazlaca önem verdik. Bunun en önemli nedeni gezimiz boyunca böylesine değerli bir antik kentin gereken ilgi ve önemi görmediği sonucuna varmamız. Böylesine kıymetli bir antik kentin getireceği yıllık yabancı turist sayısı bile onbinleri yüzbinleri bulabilir. Şimdi bu eşsiz ören yerine ait notlarımız ve resimlerimizle ilgili katkı sağlamak isteyenler olursa ilaveler yapmaktan memnun oluruz.
ULAŞIM
Fethiye – Kemer (Fethiye Kemer’dir) üstünden Çatallar’a ayrılan ve Düver veya Düğer köyüne ulaşan asfalt yol toplam 35 km’dir. Saklıkent yolundan ayrılan yol, Likya’nın en geniş topraklarını oluşturan Eşen çayının aktığı vadinin üstünde yükselir. Tlos olarak Yakaköy olarak bahsedenler olsa da işin aslı Yakaköy Düver yani Tlos’un komşu köyüydü.
ÖREN YERİ
AKROPOL – NEKROPOL – KALE
Geziye kaya mezarlarının olduğu yamacın doğu bölümüne tırmanarak başladık. Burada yer alan kaya mezarları tipik Likya yapılarının eşsiz birer örneğidir. Mezarların üstünde Türk Kalesi oldukça ihtişamlı ve bölgeye hakim konumdadır. Akropole çıkan yamaçlarda ve çevresinde görülen kalıntılar, Tlos’un eşsiz dönemlerinin tanığı olan kaya mezarlarıdır. Bunlardan biri Likya’lı kahramandan adını alan Bellerophontes mezarıdır. Bu mezarda Bellerophontes’in kanatlı at Pegasos’a binmiş biçimde gösterilmiştir.
AKROPOL
Akropol’de yer alan konut yapılar yöreyi kontrol altında tutan Osmanlı’ya bağlı beylere ilişkin bulunmuştur. Spratt’ın 1842 yılında Kale’de ağırlandığı notu da bunu destekler niteliktedir. Kayalara oyulmuş mezarların hemen sonrasında Kale yapısını görmekteyiz. Kale eskiye ait tüm izleri neredeyse silmiştir. Hemen ardındaki Akropol oturup saatlerce etrafı seyredeceğiniz mükemmel bir teras gibi. Bu nedenle Akropole ait kalan izler için batı yamacını dolaşmak izleri bulmak için daha iyi bir seçimdir.
TARİH
Tlos’un tarihi oldukça eski. Lykia yazıtlarında orjinal adı Tlawa’dır. Hitit yazıtlarında adı geçen kent, bu yazıtlarda Lukka kenti Dalawa veya Talawa olarak geçmektedir. Hitit’lerle Dalawa arasında bir yazıt bulunması oldukça önemlidir çünkü pek çok gezgin için bu kent yüksek olması ve doğal korunaklı olması nedeni ile başka hiç bir kayıtta adı geçmemiştir. Tlos Likya birliğinde oy kullanma hakkına sahip 6 kentten biridir. Yazıtlarda vatandaşların “Demos” lara bölündüğünden bahseder. Demos’u bugünkü mahalleler olarak düşünebiliriz. Adı bilinen 3 demos şöyledir. Bellerophon (Çıralı Yanartaş’ta tekrar bahsi geçmişti görmek için tıklayınız), Iobathes ve Sarpedon.
Tlos Antik Kenti Likya’nın gözcü konumdaki kentiydi diğer bir deyimle uç beyliği konumunda dost düşman yolu Likya’dan geçenleri kontrol altında tutuyordu.
Burada bir diğer ayrıntı Tlos’un isminden de anlaşıldığı üzere Anadolu kökenli bir kent olduğudur. Ion yani Yunan göçleri ile kurulan kentlerden olmadığı isminden de anlaşılabilir. Tlos’un kayıtlara geçen ilk keşfi Spratt’ın gelmesinden 4 yıl önce burayı bulan Sir Charles Fellows tarafındandır. Sonrasında Spratt kente en kısa sürede gelmiş ve muhteşem konumunu görünce hayranlığını gizlemeden “Lykia’da büyük bir kent kurulması için bundan daha mükemmel bir yerin seçilemeyeceğini” söylemiştir.
AGORA
Akropol ile doğudaki sırt arasında yer alan düzlükte Agora ve Stadion’un dışında yer alan yapıların pek çoğu roma dönem eseridir. Geç evrede yapılan bu yapıların kemer yapılarından bile erken Roma (Batı Roma dönemi) ve geç Roma Dönemi (Doğu Roma dönemi) farkları uzmanlar tarafından bariz olarak fark edilmektedir. Surların geç dönem ilavelerinde yer alan Lahit parçaları Tlos Antik Kenti derinlerde kalan daha pek çok parça ve yapısını ortaya koyar. Agora bu duvar yapısından sonra başlar ve düzlükte işlevi henüz anlaşılmamış dikdörtgen taş alan mevcuttur. Altta yer alan resim bu taş alanı net olarak göstermektedir.
TLOS KAZILARINDA SON DURUM
Genel olarak 3 büyük bölümde incelenen Tlos Antik Kenti’nin Tiyatro ve Stadyum arasında kalan yol alanı da dahil olmak üzere uydu incelemelerine bakılırsa. Asar Köyü’nün ve tarlalarının tamamen kentin üzerinde yükseldiği sonucu çıkar. Tlos Antik Kenti kazılarında yeni ortaya çıkan bazı bulgularda kentin Likya ve Roma dönemi etkilerinin yanı sıra önemli bir dönem olan Pers Satraplığı dönemine ait izler de her geçen gün ortaya çıkmaktadır. Ancak yapılan kazıların ve çevrede para bulma umudu ile antik yapıları patlatan insanların olması bu izlerin her geçen gün azalmasına neden olmaktadır.
Peki Tlos Antik Kenti Haritada nerede yer alıyor. Earth Google üzerinde Tlos’u görmek için tıklayın!
